ING Group
December 31, 2016
Wiebes past Wet DBA nog niet aan
Bedrijven kunnen zonder problemen zzp'ers in blijven huren. Dat is althans wat staatssecretaris Wiebes afgelopen donderdag wederom in de Kamer zei. Hij gaf aan nu niet de Wet DBA aan te passen maar alles ‘on hold’ te zetten en in het nieuwe jaar met een ‘scherper kader’ te komen.
November 20, 2016
'Grote bedrijven gaan niet zomaar weer zzp'ers inhuren'
Grote beursgenoteerde bedrijven gaan niet zomaar weer zzp'ers inhuren nu staatssecretaris Wiebes de handhaving van de nieuwe wet DBA heeft uitgesteld tot 2018. Dat zegt wervings- en selectiebedrijf Michael Page. "Grote bedrijven willen voldoen aan de wet", zegt Mischa Voogt, directeur bij Michael Page. "Maar de wetgeving is niet veranderd, alleen de handhaving van de wet is uitgesteld. En dat is een probleem. De onzekerheid houdt aan.
November 17, 2016
Uitstel wet DBA: wat betekent dit voor zzp'ers en werkgevers?
Het kabinet stelt de werking van de wet DBA uit. Er zitten te veel haken en ogen aan de opvolger van de VAR-verklaring, waardoor er veel onrust is ontstaan onder zowel werkgevers als zzp'ers.
November 24, 2016
Wet DBA: 'Ondanks uitstel is de onrust er niet minder op geworden'
Onlangs maakte staatssecretaris Eric Wiebes bekend de Wet DBA tot 1 januari 2018 in de ijskast te zetten. Opdrachtgevers zijn bang voor repercussies achteraf en zijn daardoor terughoudender om ZZP’ers in te huren. ZZP’ers op hun beurt vrezen het verlies van opdrachten. De staatssecretaris stelt de handhaving van de wet daarom uit en wil eerst de belangrijkste pijnpunten wegnemen. Volgens Mischa Voogt, Managing Director van Michael Page, is de onzekerheid bij werkgevers daarmee echter absoluut niet weggenomen.
Uitstel wet DBA
De staatssecretaris van financiën kwam met een wetsvoorstel dat ervoor moet zorgen dat de overheid beter kan controleren of een zzp'er daadwerkelijk werkzaam is als zzp'er. Vroeg hadden zzp'ers een VAR verklaring. Als bleek dat een zzp'er toch in loondienst was bij een bedrijf, dan lag de verantwoordelijkheid alleen bij de zzp'er en niet bij de werkgever. De overheid heeft de VAR verklaring dit jaar afgeschaft en daarvoor is de wet DBA (deregulering beoordeling arbeidsrelatie) in de plaats gekomen. Door de wet DBA kunnen werkgevers en zzp'ers een modelovereenkomst afsluiten waarin staat wat hun werkrelatie (in loondienst of zzp) is. De wet DBA zorgt ervoor dat de verantwoordelijkheid bij een 'schijnconstructie' de werknemer en de opdrachtgever verantwoordelijk zijn. Zo'n modelovereenkomst heeft een geldigheidsduur van vijf jaar en in die vijf jaar kan de belastingdienst dus bedrijven naheffen, mocht blijken dat men zich niet aan het contract heeft gehouden.
​
De wet DBA leidt tot grote chaos op de arbeidsmarkt. Bedrijven stoppen met het inhuren van zzp'ers, aangezien zij bang zijn dat ze een fout maken en daardoor naheffingen moeten betalen. De wet DBA zorgt er dus voor dat zzp'ers minder worden ingehuurd door bedrijven.
Nederland telt op dit moment ongeveer 1.000.000 zzp'ers. Volgens VNO-NCW zitten er ongeveer 500.000 zzp'ers door de wet DBA in onzekerheid. Van die 500.000 zijn er ongeveer 100.000 zzp'er die door de wet DBA erg in de problemen komen. De onzekerheid onder zorgt voor veel chaos en ongenoegen op de arbeidsmarkt. De staatssecretaris heeft naar aanleiding van de commotie aangegeven dat de werking van de wet DBA wordt uitgesteld tot 1 januari 2018. Het kabinet zal de pijnpunten onderzoeken en die proberen weg te nemen. De belastingdienst zal dus tot 2018 geen naheffingen uitdelen aan ondernemers die ongewild fouten hebben gemaakt in de modelovereenkomst. Wel zal de belastingdienst de echte kwaadwilligen aanpakken.
​
Ondanks het uitstel zijn bedrijven alsnog angstig om zzp'ers aan te nemen. Men weet namelijk niet wat er na 2018 zal gebeuren met de wet DBA. Brancheorganisaties hopen dat het kabinet met gepaste maatregelen zal komen, waardoor de angst bij de bedrijven zal wegnemen.
Wat zijn de alternatieven voor de overheid en de zzp'er?
De ontwikkeling
Opties voor de zzp'er
Opties voor de overheid wat betreft wet DBA
De opties voor zzp'ers zijn redelijk beperkt. Hieronder worden de opties voor zzp'ers weergeven:
1. werken met een modelovereenkomst
2. zzp’er treedt in loondienst bij zijn opdrachtgever
3. zzp’er treedt in loondienst bij een uitzendbureau / payrollbedrijf
4. zzp’er treedt in loondienst bij zijn eigen ZZP BV
Hieronder zullen de situaties voor iedere optie uitgebreid weergeven worden:
​
DBA situatie 1: Opstellen van een (model)overeenkomst
​
Is er tussen een zzp’er en zijn/haar opdrachtgever geen sprake van een loondienstverband dan kan men volstaan met een (model)overeenkomst. Voordeel hiervan is dat de zzp’er niet in loondienst komt bij zijn/haar opdrachtgever en de opdrachtgever hierdoor maximale flexibiliteit heeft. De keerzijde van deze mogelijkheid is – dat wanneer achteraf blijkt dat er volgens de Wet DBA toch sprake is van een loondienstverband – de opdrachtgever kan worden geconfronteerd met forse naheffingen.
DBA situatie 2: De zzp’er treedt in loondienst bij zijn opdrachtgever
​
Indien de opdrachtgever het werken met zzp’ers door de consequenties van de Wet DBA te risicovol vindt worden, dan kan hij/zij de zzp’er gewoon in dienst nemen. Voordeel van deze mogelijkheid is dat de zzp’er (lees: werknemer) vervolgens voor (on)bepaalde tijd en zonder risico’s op naheffingen voor de opdrachtgever (lees: werkgever) kan blijven werken en zijn diensten kan blijven aanbieden. Nadeel hiervan is dat de werkgever er vervolgens een werknemer bij heeft en wordt geconfronteerd met alle verplichtingen die het hebben van werknemers in Nederland met zich meebrengt. Verder levert het werknemers in veel geval minder geld op als zij in loondienst gaan.
​
DBA situatie 3: De zzp’er treedt in loondienst bij een uitzendbureau / payrollbedrijf
Veel opdrachtgevers zullen er dan ook niet voor kiezen om zzp’ers massaal een arbeidsovereenkomst aan te bieden. Veel opdrachtgevers zullen zzp’ers de mogelijkheid bieden om in dienst te treden bij een uitzendbureau of payrollbedrijf, die hen vervolgens weer uitzendt aan de voormalige opdrachtgever van de zzp’er. Voordeel van deze mogelijkheid is dat de zzp’er kan blijven doorgaan met werken voor zijn/haar voormalige opdrachtgever. Het grote nadeel van deze mogelijkheid is dat uitzendbureaus en payrollbedrijven bekend staan om de hoge (directe en indirecte) kosten die zij in rekening brengen. Er zijn zelfs situaties bekend dat men via een uitzendbureau nog maar de helft overhield van wat men daarvoor als zzp’er overhield.
​
DBA situatie 4: De zzp’er treedt in loondienst bij zijn/haar eigen ZZP BV
​
Zzp‘ers kunnen er ook voor kiezen om zelf een speciale ZZP BV op te richten en daar vervolgens in loondienst te treden. Een ZZP BV is in principe het eigen uitzendbureau van een zzp’er. De zzp’er komt in loondienst van zijn/haar eigen ZZP BV en deze BV verhuurt de betreffende persoon aan zijn/haar (voormalige) opdrachtgever. De (voormalige) opdrachtgever van de zzp’er is nu de nieuwe opdrachtgever van de ZZP BV geworden. Deze opdrachtgever zal nu in plaats van een factuur van de eenmanszaak van de zzp’er voortaan een factuur van zijn/haar ZZP BV ontvangen.
In principe heeft het kabinet het voor het zeggen wat betreft de wet DBA. De opties voor de overheid luiden als volgt:
​
1. Afzien van de wet DBA en een alternatief wetsvoorstel(len) opstellen wat schijnzelfstandigheid tegen moet gaan;
2. Doorgaan met de wet DBA, maar de overgangsperiode wat betreft handhaving t/m januari 2018 uitstellen. Eventueel kan de overgangsperiode verlengd worden, mits het kabinet dat noodzakelijk acht. Deze optie zorgt er echter niet voor dat de huidige kritiekpunten verdwijnen, alleen dat bedrijven langer de tijd tijd hebben voordat de belastingdienst gaat controleren;
3. De huidige kritiekpunten van de wet DBA aanpassen, waardoor de angst bij de bedrijven weg zal nemen wat betreft het inhuren van zzp'ers. Hieronder staan een aantal voorbeelden van suggesties die verschillende juristen voorstellen:
-
Creëer een heldere definitie voor de ZZP’ers/niet-werknemer;
-
Creëer een speciale rechtsvorm voor ZZP'ers/niet-werknemers;
-
Om toekomstige maatschappelijke of de samenleving ontwrichtende problemen te voorkomen (zoals armoedeval, faillissementen) zou je als wetgever in nieuwe wetgeving de ZZP’er/niet-werknemer kunnen verplichten zich te verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid (tot bijvoorbeeld bijstandsniveau);
-
Er zou een (vrijwillig bij aan te sluiten) ZZP-pensioenfonds opgericht kunnen worden;
-
Om bijvoorbeeld oneerlijke concurrentie tussen bedrijven te voorkomen, zou je als wetgever kunnen bepalen dat bedrijven niet meer dan een x-percentage aan ZZP’ers (van het personeelsbestand) mogen inhuren per jaar. Op dit moment zijn er namelijk bedrijven met werknemers die verplicht zijn bijvoorbeeld conform een CAO pensioen te betalen en die oneerlijke concurrentie menen te hebben van bedrijven die grotendeels met ZZP’ers werken en waarvoor geen pensioen e.d. betaald hoeft te worden.
Voorlopig ziet het er niet naar uit dat staatssecretaris Wiebes de wet DBA zal afschaffen, ondanks vele protesten vanuit het bedrijfsleven. Verschillende vakbonden, juristen en bedrijven geven aan dat zij hopen dat staatssecretaris Wiebes kiest voor optie één of drie.
Conclusie
De wet DBA brengt veel teweeg in ondernemend Nederland. Bedrijven zijn angstig wat betreft het aannemen van zzp'ers, aangezien zij bang zijn dat ze een flinke naheffing zullen krijgen van de belastingdienst. Daarom is deze wet voor de meeste zzp'ers verre van gunstig. De wet DBA kan bij een aanzienlijke groep zzp'ers zelfs leiden tot faillissement.Verder heeft de mededeling van staatssecretaris, wat betreft het uitstellen van de handhaving van de wet DBA, niet geleid tot minder onrust op de arbeidsmarkt. Zzp'ers moeten nu goed na gaan denken over hun opties en welke in hun geval het gunstigste is. Verder is het de taak aan de overheid om de onrust bij bedrijven en zzp'ers weg te nemen. Of de overheid iets zal aanpassen en wat die aanpassingen zullen zijn, dat is nog maar de vraag. Voor de zzp'ers en bedrijven zou het het gunstigste zijn als de wet DBA wordt afgeschaft en er een alternatief wetsvoorstel voor in de plaats komt. Het belangrijkste is dat de rust weer wederkeert bij ondernemend Nederland.